Д.АМАРЗАЯА: “АЧ САНАХ” ДЭД ХӨТӨЛБӨРИЙН ХҮРЭЭНД АХМАДУУДЫГ ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ҮЗЛЭГ, ОНОШИЛГООНД ХАМРУУЛНА

Аймгийн Засаг дарга Д.Батлутын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр, төлөвлөгөөнд нийгмийн бүхий л салбарт чиглэсэн 18 дэд хөтөлбөр хэрэгжүүлэх асуудал туссан. Эдгээрийн дийлэнх нь батлагдан хэрэгжиж эхлээд байна. Энэ удаад ахмад настны “Ач санах” дэд хөтөлбөрийн талаар АЗДТГ-ын Нийгмийн бодлогын хэлтсийн мэргэжилтэн Б.Амарзаяатай ярилцлаа.

-Аймгийн Засаг даргын мөрийн хөтөлбөрт туссан 18 дэд хөтөлбөрийн 7 нь нийгмийн салбарт хэрэгжинэ. Эдгээрийн нэг болох ахмад настны “Ач санах” дэд хөтөлбөр хэзээнээс хэрэгжиж эхэлсэн бэ?

-Ахмад настны “Ач санах” дэд хөтөлбөрийг 2017 оны 5-р сарын 15-нд хуралдсан аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын ээлжит хуралдааны 65-р тогтоолоор баталсан. Энэ нь Орхон аймагт амьдарч буй 55 ба түүнээс дээш насны эмэгтэйчүүд, 60 ба түүнээс дээш насны эрэгтэйчүүд буюу ахмадуудад чиглэсэн хөтөлбөр юм. Хөтөлбөрийг боловсруулан хэрэгжүүлэх үндэслэл гэвэл сүүлийн 10 жилд Орхон аймагт ахмад настны тоо 30 хувиар өссөн. Өнөөдрийн байдлаар аймгийн хэмжээнд ахмад настан 8500 орчим иргэн амьдарч байгаа гэсэн статистик бий. Эдгээрийн 70 хувь нь эмэгтэй, үлдсэн нь эрэгтэйчүүд. Тиймээс “Ач санах” дэд хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх замаар бүх ахмадуудын эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын үйлчилгээг сайжруулах, хөгжил оролцоог нэмэгдүүлэх, тэдний оюуны болон мэргэжлийн туршлага чадавхийг хойч үедээ өвлүүлэх, нийгмийн амьдралд идэвхтэй үүрэг гүйцэтгэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх зорилго дэвшүүлэн ажиллаж байна.

-Хөтөлбөрийг боловсруулахдаа ахмадуудын санал, хүсэлтийг хэрхэн тусгасан бэ?

-Мэдээж ахмадуудад чиглэсэн хөтөлбөр боловсруулж байгаа учраас аймгийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй ахмадын байгууллагуудын төлөөллийг өндөр ач холбогдол өгч оролцуулсан. Мөн төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагын ажилтнууд, мэргэжилтнүүдийг багтаасан 22 бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсгээс “Ач санах” дэд хөтөлбөрийг боловсруулан, батлуулаад байна. Түүнээс гадна Орхон аймгийн 24 багт ахмадуудыг оролцуулсан хэлэлцүүлэг хийж саналыг нь авсан. Хэлэлцүүлэгт 1200 орчим ахмад оролцож, тодорхой хувь нь хөтөлбөрт тусгах өөрийн саналаа илэрхийлсэнд их талархаж байгаа. Үүнээс гадна ажлын хэсэгт ахмадууд багтсан тул амьдралаас “урган гарсан” ахмад настнуудад зориулсан чөлөөт цагийн талбай байгуулах, эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн үйлчилгээнд хамруулах зэрэг санал нь бүгд хөтөлбөрт туссан.

-“Ач санах” дэд хөтөлбөрийн хүрээнд ямар ажлууд хийхээр төлөвлөөд байна вэ?

- Хамгийн гол нь төрөөс ахмадуудад үзүүлж буй бүх төрлийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулахад анхаарч байна. Дээрээс нь хэвтрийн болон асаргаанд байдаг, хүнд нөхцөлд амьдардаг ахмадуудын судалгааг гаргана. Ингэснээр мэдээллийн сан үүсгэнэ. Энэ онд “Ач санах” дэд хөтөлбөрийн хүрээнд 11 төрлийн үйл ажиллагаа зохион байгуулахад орон нутгийн төсвөөс 75 сая төгрөг батлагдаад байна.

-Энэ онд хийгдэх ажлуудаас дурдахгүй юу?

-Хамгийн эхэнд ахмадуудыг “Медипас” эмнэлэгт хөнгөлөлттэй үнээр эрүүл мэндийн үзлэг оношилгоонд хамруулахад 25 сая төгрөг зарцуулахаар боллоо. Дээр хэлсэн 8500 орчим хүнийг бүгдийг нь нэг жилийн дотор эрүүл мэндийн үзлэгт хамруулах боломжгүй тул насны шатлалтайгаар хамруулах гэж байна. Бас мэдээллийн сан бүрдүүлэх судалгааны ажил хийгдэхээс гадна ахмад, дунд, залуучуудын “Гурван үеийн” чуулган хийхээр бэлтгэл хангагдаж байна. Мөн баг бүрт улиралд нэг удаа ахмадуудад чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулах бөгөөд хөтөлбөрөөс тодорхой хэмжээний санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэхээр болсон. Уг ажлыг тухайн багийн Засаг даргын ажлын албадтай хамтран зохион байгуулна.

-Ахмадуудын хамгийн их хүсдэг зүйл нь халамжийн үйлчилгээнд хамрагдах, нийгмийн амьдралд идэвхтэй оролцох байдаг. Энэ хүсэл, хэрэгцээг хангах талаар ямар ажлууд хийгдэх вэ?

-Ахмадуудыг нийгмийн амьдралд идэвхтэй оролцуулах талаар бид маш олон ажил төлөвлөсөн. Тухайлбал, Ахмад настны зөвлөх үйлчилгээг хөгжүүлэх, тэдний чөлөөт цагийг үр бүтээлтэй өнгөрүүлэхэд зориулж багуудад танхим байгуулах төлөвлөлтүүд хийгдсэн. Халамжийн үйлчилгээний хувьд саам сувилалд амраах, хөнгөлөлттэй үнээр олгох эмийн санхүүжилтийг нэмэгдүүлснээс гадна шинэ менежмент нэвтрүүлсэн, байгаа гээд бүх талын үйл ажиллагааг зохион байгуулна. Мөн ахмадуудаас гарсан саналыг эрэмбэлэн. Үүнд, Ахмад настны хөгжил, оролцоо, хөдөлмөр эрхлэлт, гэр бүлийн хүчирхийллээс хамгаалах, орон сууцтай болох асуудал хамгийн их гарсан. Эдгээр саналуудыг тусгасан олон талт үйл ажиллагаа явагдана.

-Мэдээж ахмадуудад чиглэсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд төрийн байгууллагуудаас гадна ахмадын холбоод оролцох байх. Ямар байгууллагатай хамтран хэрэгжүүлэх вэ?

-Өнөөдрийн байдлаар манай аймагт ахмадуудын эрх ашгийг хамгаалах чиглэлээр төрийн бус хэд хэдэн байгууллага үйл ажиллагаа явуулдаг. Нэг нь нөгөөгөө үгүйсгэх хандлага ч цөөнгүй байдаг. Тиймээс төр захиргааны байгууллага эдгээр байгууллагуудыг ойлголцож нэгдэхийг уриалж байгаа. Энэ нь ахмадуудад чиглэсэн бодлого, хөтөлбөрөө хэрэгжүүлэхдээ нэг л байгууллагатай ажиллана гэсэн үг. Ингэснээр хөрөнгө оруулалт, бодлого үйл ажиллагаа маань илүү үр дүнтэй болох юм. “Ач санах” дэд хөтөлбөрийг аймгийн Ахмадын хороотой хамтран хэрэгжүүлнэ.

-“Ач санах” дэд хөтөлбөрийн үр дүнг хэнд тайлагнах вэ?

-Үр дүнг жилд нэг удаа дүгнэнэ. Тайлангаа АИТХ-ын тэргүүлэгчдэд танилцуулна.

АХМАД НАСТНЫ “АЧ САНАХ” ДЭД ХӨТӨЛБӨРИЙН ТАНИЛЦУУЛГА БИЧЛЭГ