Энэ сарын 11-17-ны хооронд Малайз улсад Азийн хүүхдийн спортын 12-р их наадам болсон билээ. Наадмын U16 насны 5*5 сагсан бөмбөгийн төрөлд Орхон аймаг, Эрдэнэт хотын баг тамирчид алтан медаль хүртсэн.  Аймгийн Засаг дарга Б.Зоригтбаяр /2025.06.21/  баг тамирчдыг хүлээн авч уулзан баяр хүргэх үеэр  дасгалжуулагч Б.Тунгалагтай цөөн хором ярилцлаа. 

-Юуны өмнө Та бүхэнд баяр хүргэе. Эрдэнэт хотоос анх удаа багаараа явж, алтан  медаль хүртлээ. Аваргын тавцанд баг тамирчид нь зогсох тэр мөч ямар байв?

-Баярлалаа. Үнэхээр сэтгэл өндөр сайхан байна. 35 жил сагсан бөмбөгийн дасгалжуулагч багшаар ажилласныхаа үр  шимийг мэдэрлээ. Энэ хүүхдүүд маань 9 настайдаа  миний гар дээр ирсэн. Энэ хугацаанд улсын аваргаас хоёр хүрэл, нэг мөнгө, 3*3  төрөлд алт, мөнгөн медаль хүртсэн амжилтыг үзүүлсэн. Зүүн Азийн хүүхдийн 12-р их наадамд үзүүлсэн амжилт маань бидний хамгийн том амжилт.  Бид энэ наадамд оролцох бэлтгэлээ 3 жилийн өмнөөс хангаж ирсэн. Бүтэн жил оролцсон тэмцээнүүдийн оноо мөн өнгөрсөн арванхоёрдугаар сард болсон рейтингийн  тэмцээнээр манай хүүхдүүд 2-р байрт эрэмбэлэгдэж  Азийн наадамд оролцох  эрхээ авсан.

U16 насны ангилалад хүүхдүүд ээ шигшэж явуулах уу  гэдэг санал, хүсэлт ирсэн. Би зөвшөөрөөгүй. Эрдэнэтийн хүүхдүүд баг бүрэлдэхүүнээрээ явна гэсэн. Хүүхдүүд ээ чадна гэдэгт итгэсэн. Үнэхээр чадлаа.  Азийн хүүхдийн спортын их наадамд өмнө нь манай аймгаас хүүхдүүд оролцож байсан. Гэхдээ багийн спортын төрөлд баг бүрэлдэхүүнээрээ  явсан нь анхных юм.

Хүүхдүүд маань аварга болсондоо  ерөөсөө үнэмшдэггүй, нэг л сонин байдалтай байгаад болдоггүй.  Хүүхдүүд ээ та нар яасан бэ, зүгээр үү  гэхээр нэг л сонин байна аа, багш аа гээд байдаг.  Медалиа  зүүж байж л итгэж, хамаг сэтгэл хөдлөл нь ил гарсан даа. Үнэхээр сайхан байсан.

Энэ удаагийн зүүн Азийн хүүхдийн спортын  их наадмын алтан медаль хүүхдүүдэд маань боломж бий гэдгийг харуулж, мэдрүүлсэн, хүсэл, зорилгыг нь бадраасан ялалт байлаа.

-Тоглолтын уур  амьсгал  мөн бусад орны тамирчдын бэлтгэл хангалт хэр байсан бэ?

-Эхний өдрийн тоглолт их хүнд болсон. Ийм  сайхан задгай агаартай газрын хүүхдүүдэд халуун бөгчим орчинд тоглолт хийх  амаргүй. Талбай дээр  нэг хүүхэд хоёр минутаас илүү тоглож чадахгүй амархан цуцаж байсан. Сэлгээ хийгээд л тоглуулаад байсан. Ингээд хоёр дахь өдрөөс эхлээд хүүхдүүд маань задарч, сайхан тоглосон. Цагийн зөрүүгүй  байсан нь  их амар байлаа. Филиппин, Энэтхэг, Сингапур зэрэг долоон орны багтай тоглолт хийж хожсон. Манай хүүхдүүдийн хувьд бие бялдрын хөгжлөөрөө хавь илүү, техник ур чадвараараа ч сайн байсан.

Хамгийн гол бие биенээ мэдэрч, ойлголцож нэг баг болж чадсан нь энэ ялалтын гол цөм байлаа.

Явахаасаа өмнө бусад орны баг тамирчдын судалгааг нэлээн сайн хийсэн. Манай хүүхдүүд бие бялдар, тоглолтын ур чадвар илүү байх юм байна гэдгийг ер нь бол олж харсан байсан.  Ийм байна, тийм гэж хүүхдүүдд ээ хэлээгүй юм. 

Бид энэ удаа  Азидаа ялалт  байгууллаа. Дараагийн удаад  дэлхийн хэмжээнд тоглолт хийх зорилго тавьсан. Ялангуяа европчуудтай.

15 насандаа хүрэл медаль авч чадсан. Боломж байгаа л  гэж харж байна.

-Багийн спорт. Тэр дундаа  өсвөр насны эрэгтэй хүүхдүүдийг нэг зүгт чиглүүлнэ гэдэг амаргүй биз?

-Ер нь амаргүй ажил. Олон жилийн туршлага байна. Хүүхдүүдийг сагсан бөмбөгийн спортод дуртай болгож,  амжилт үзүүлэх нь чухал гэхээс  илүүтэй хүн байх талд нь анхаарч дэмжиж ажилладаг. Эрэгтэй хүүхдүүд эмэгтэй дасгалжуулагчтай байвал зөөлөн хүнлэг болдог юм шиг санагддаг. Үе үеийн шавь нар, одоо байгаа шавь нараа бодоход хурц ааштай, талбайд дээр хэрэлдэж, зодолдох явдал ер нь гараагүй дээ.  Хүүхдүүдийг талбайд хэрхэн, яаж тоглуулахаас эхлээд бие бялдар, сэтгэл санааг нь анхаарах, хэнийг яаж тоглуулах уу, ямар үед нь магтаж, ямар үед зэмлэх вэ, нэг  цохиод авах уу, загнаж тоглуулах уу гэх мэтчилэн нөхцөл байдлаа мэдрэх мэдрэмжийг шаардана.  

Манай багийн хүүхдүүд багаасаа биенээ мэддэг болохоор ойлголцоход амархан. Хэн нь ямар байдалтай байна, юу хэрэгтэй байгааг   харц, үйл хөдлөлөөс  нь уншдаг болчихдог юм байна.   Багийн спортын онцлог нь би биш бид гэсэн зарчимтай. Ялалт, хожигдлыг хамтдаа л үүрна. Ингэхийн тулд бүгдээрээ ойлголцдог, бүгдээрээ нэгнээ мэдэрдэг байх  нь чухал.

-Аливаа тэмцээн уралдаанд оролцоход төсөв, санхүү нэгдүгээрт яригддаг асуудал.Үүнийгээ хэрхэн шийдэж байна вэ?

- Сүүлийн 20 жил бид ямар нэгэн байдлаар дэмжлэггүй, өөрсдөө нуруундаа бүх ачаагаа үүрч явж ирсэн. Азийн их наадамд биднийг явахад аймгийн Засаг дарга Б.Зоригтбаяр хүүхдүүдийг маань хүлээн авч уулзаад 13 сая төгрөгийн дэмжлэг үзүүлсэн. Энэ нь  бидэнд их урам өглөө.  Ер нь манай аймгийн хүүхдүүд авьяаслаг, чадвартай. Энэ хүүхдүүд ээ багаас нь бодлогын чанартай дэмжээд явбал их юм дуулгана. Эрдэнэтийн хүүхдүүдэд чадахгүй юм байхгүй.

Бид  сая тэмцээндээ явах гээд бэлтгэлээ хийх гэж заал талбай гуйгаад амаргүй л байлаа. Ний нуугүй  л хэлье.

Сайны хажуугаар саар сайжруулах шаардлагатай зүйл байна. Бэлтгэлээ хийх гэсэн юм сул заал танхим байна уу гэж гуйж явдаггүй л баймаар байна.

Энэ мэт олон асуудлын хүрээнд Засаг даргатай уулзах үеэрээ санал солилцсон. Маш сайхан гэрэл гэгээтэй зүйлсийг хамтарч хийхээр ярилцлаа. Хийхээр төлөвлөж, санаж зорьсон зүйлсийг нь  ч сонслоо.  Миний бодлоор манай аймаг багийн спорт, тэр дундаа сагсан бөмбөгийг  хөгжүүлье гэвэл нэгдүгээрт шүүгч нараа л сайн бэлтгэх ёстой.  Ингэж байж хүүхдүүдийн дунд зохион байгуулж байгаа тэмцээн уралдаан зөв,  шударга цэвэр байна. Хүүхдүүд шүүгч нарт зориулж тоглолт хийдэггүй болно.

Би анх дээд сургуулиа төгсөөд Архангайн багшийн коллежид багшаар  очсон. Тэнд ажиллаж байхдаа 5 жил сагсан бөмбөгийн багш дасгалжуулагч  хийсэн. Ингээд 1997 онд Эрдэнэт хотдоо шилжин ирж суурьшсан.  Хүүхдүүдэд юм заамаар  байдаг. Хүүхдүүд ээ таньдаггүй ээ. Тэгээд бүх микрүүдээр явж гадаа шийдэнд тоглож байгаа хүүхдүүдийг цуглуулсан.  Ихэнх нь 8-р ангиа төгсөөд сургуулиасаа хөөгдсөн сахилгагүй, хөдөлгөөнтэй хүүхдүүд байсан л даа. Хүүхдүүд ээ бүгдийг нь бөөгнүүлж нэг баг болгож байгаад  8-р сургуульд бэлтгэл хийж эхэлж  байлаа.  Тэр хүүхдүүд маань Эрдэнэт хотдоо идэрчүүдийн улсын аваргын анхны хүрэл медалийг 2001 онд авч ирж байсан түүхтэй юм. Үүнээс улбаатай тасралтгүй үргэлжлэлийг бэлгэдэж  сагсан бөмбөгийн  “Эрдэнэт залгамж” дугуйланг байгуулсан нь өнөөг хүртэл үргэлжлээд явж байна. 
Энэ удаагийн тэмцээнээр хүүхдүүд маань шүүгчийн харилцаа хандлага, талбайн соёл гээд бүх зүйлийг харж, мэдрээд ирлээ.

Мэдээллийн төв