Монгол Улсын Засгийн газрын шийдвэрээр “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ын “Эрдэнэт медикал”  эмнэлэг Хавдар судлалын үндэсний төвийн харьяанд шилжиж, хойд бүсийн хавдрын эмчилгээ, оношилгооны дэд төв болон үйл ажиллагаагаа өчигдөр албан ёсоор эхлүүллээ.  Орон нутагт  бүс нутийн хэмжээнд хавдрын үеийн тусламж үйлчилгээг үзүүлэх анхны дэд төвийг байгуулж  буй нь энэ юм. 

Хойд бүсийн тулгуур төв Орхон аймагт хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг байгуулснаар  Хавдар судлалын үндэсний төвийн ачаалал, хүлээгдэл 10-16 хүртэлх хувиар буурах тооцоолол бий.  

Засгийн газрын  төвлөрлийг сааруулах бодлогын хүрээнд гаргасан  томоохон шийдвэр нь ийн бодитоор хэрэгжиж эхэллээ. 

Орхон аймаг орон нутагтаа хавдрын тусламж үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх бодлого, төлөвлөлтөө  10 жилийн өмнөөс зурж,  үе шаттайгаар  хийж буй аймаг.

 Анх 40 мянган хүн амд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг үзүүлэх зохион байгуулалттайгаар байгуулагдсан БОЭТ өдгөө бүс нутгийн хэмжээнд 200 гаруй мянган хүн амд үйлчилж байна. Тэр ч утгаараа  БОЭТ  2014 онд хавдрын хими эмчилгээ, 2018 онд 15 ортой хавдар хөнгөвчлөх тасаг, 2023 онд хавдрын бай эмчилгээ, 2025 онд  дотооддоо тасаг нэгжийн зохион  байгуулалт хийн хавдрын нэгж байгуулсан  нь өнөөгийн хэрэгцээ шаардлагаа мэдэрсэн бодлого байв. 

Орон нутгийн төсвийн 350 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар  БОЭТ-д  Хавдрын оношилгоо эмчилгээ, хяналт сэргийлэлтийн төвийг байгуулан, үйл ажиллагааг нь жигдрүүлээд байна.  Уг төв нь хавдар судлалын төрөлжсөн мэргэжлийн оношилгоо, эд, эсийн шинжилгээнээс эхлээд нөхөн сэргээх эмчилгээ, сэтгэлзүйн болон хоол зүйн зөвлөгөө зэрэг 12 төрлийн хавдрын тусламж үйлчилгээг үзүүлнэ. 

Хавдар судлалын үндэсний төвийн Эрдэнэт медикал дэд төв, БОЭТ-ийн хавдрын нэгж нь аймаг орон нутаг, бүс нутаг, хил залгаа ойролцоох аймгийн иргэдэд  хавдрын үеийн тусламж үйчилгээг үзүүлснээр иргэд гэрээсээ эсвэл  гэртээ хамгийн  ойр газраас хүлээгдэлгүй тусламж үйлчилгээ авна. Үүний ард урт хугацааны хүлээгдэлгүй үйлчлүүлэх, өрх гэрийн санхүүгийн хүндрэлийг бууруулах гэх мэт олон талын эерэг нөлөө бий. 

Орхон, Булган, Хөвсгөл  аймаг 308 мянган хүн амтай. Жилдээ 900 орчим хүн хорт хавдраар оношлогдож, 500 орчим нас баралт бүртгэгддэг.  Энэ нь улсын хэмжээнд хавдрын өвчлөлөөр нэгдүгээрт, нас баралтаар хоёрдугаарт бичигдэж буй үзүүлэлт юм.  

2022 оноос эрчимжсэн эрт илрүүлгийн үр дүнд  Орхон аймгийн 69 мянган иргэн эрт илрүүлэг, урьдчилан сэргийлэх үзлэгтээ хамрагдсан нь нийт хүн амын 65,9 хувийг эзэлж байна. Эрт илрүүлгээр   46 хавдрын тохиолдол оношлогдсоны 55,3 хувь нь эрт үед илрүүлсэн хавдар байв. Үүний ходоод, улаан хоолойн хавдрын 14 тохиолдлыг орон нутагтаа салст хуулах мэс заслаар эмчлэн эрүүлжүүлсэн.  Үе шаттайгаар хүний нөөцөө бэлтгэж, шаардлагатай тоног төхөөрөмжөө бэлтгэсний үр дүнд орон нутагтаа шинээр нэвтрүүлж, нутагшуулж буй багагүй эмчилгээ, үйлчилгээ БОЭТ-д  бий.

Тэдгээрийн нэг   2024 оны арванхоёрдугаар сараас эхлэн 10 гаруй иргэнд    элэг тайрах мэс заслыг орон нутагтаа амжилттай хийгээд байна.

  Энэ мэт  орон нутагт үзүүлж байгаа эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг сайжруулж, өргөжүүлснээр иргэдийн өвчлөлөөс үүдэлтэй санхүүгийн дарамтыг тодорхой хувиар бууруулж байна. 

“Эрдэнэт медикаль” дэд төв 2030 он хүртэлх  хавдрын үеийн тусламж үйлчилгээний төлөвлөлтөө хийжээ. 2026 онд 18 кабинетаар амбулаторийн тусламж үйлчилгээг үзүүлж, хими, бай, дархлаа эмчилгээг нэвтрүүлэхээр төлөвлөжээ. 

2027 онд элэг, цөс, нойр булчирхайн мэс засал, цээжний хөндийн мэс засал, робот мэс зэсэл, зайн оношилгоог төлөвлөсөн бол 2029 оноос туяа эмчилгээний аппаратыг суурилуулж, 2030 оноос эмчилгээг эхлүүлнэ.

Үндсэндээ 2030 он гэхэд Хавдар судлал үндэсний төвтэй дүйцэхүйц тусламж үйлчилгээг үзүүлдэг болсон байх зорилтыг дэвшүүлжээ. 

Өнөөдрийн байдлаар эмэгтэйчүүд, элэгний болон хөхний хорт хавдрын мэс засал хийхэд бэлэн болжээ. Одоогоор хоёр MRI болон томографийн аппарат суурилуулжээ.  Хүний нөөцийн хувьд 177 орон тоотой. Хавдар судлалын үндэсний төвөөс 10 эмч ирж, ажиллана. Эмч нарыг үе шаттайгаар бэлтгэнэ.  Хэвтэн эмчлүүлэгсдийн 35 ортой, өдрөөр 30 хүнд химийн эмчилгээ хийнэ. Амбулаториор өдөрт 500 хүнд үйлчлэх хүчин чадалтай эмнэлэг юм.  Түүнчлэн Эрдэнэт медикалийн дэргэд 98 ортой эмнэлгийн зураг төслийг Эрдэнэт үйлдвэр ТӨҮГ бэлэн болгожээ. Үүн дээр Засгийн газраас дэмжлэг үзүүлнэ гэж Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хэлсэн.

ДЭМБ-ын харьяа Хорт хавдрын судалгааны агентлагаас  185 орныг хамруулан хийсэн судалгааны дүнгээр  Монгол Улс хорт хавдрын өвчлөлийн түвшингөөр 45-д, нас баралтын түвшингөөр 1-т бичигджээ. 2045 он гэхэд Монгол Улс хорт хавдрын 15 мянган шинэ тохиолдол бүртгэгдэж, хорт хавдрын шалтгаант нас баралт 12,200 болж өсөн нэмэгдэнэ гэх тооцооллыг гаргасан энэ цаг үед  Монгол Улсын Засгийн газраас хавдрын эсрэг гаргасан томоохон шийдвэр нь энэ байв. 

Улсын  харьяа, орон нутгийн эмнэлгийн дэргэд хавдрын оношилгоо, эмчилгээ, үйлчилгээний төв байгуулагдсанаар хавдрын үеийн  тусламж, үйлчилгээг орон нутгийн иргэд  орон  нутагтаа авах боломжийг бүрдүүлсэнд иргэд баяртай байна. 

Мэдээллийн төв