Газрын багц хуулийн төслийг танилцуулж, санал авах хэлэлцүүлэг боллоо

Засгийн газраас УИХ-д өргөн мэдүүлсэн Газрын багц хуулийн төсөлд иргэд, олон нийтээс санал авах хэлэлцүүлэг нийслэлийн 9 дүүрэг, 21 аймагт өрнөж буй.
Өнөөдөр Орхон аймаг, Эрдэнэт хотын иргэдээс санал авах нээлттэй хэлэлцүүлгийг УИХ, БХБЯ, Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газар, аймгийн ЗДТГ-аас хамтран зохион байгууллаа. Хэлэлцүүлэгт УИХ-ын гишүүн Д.Батлут, аймгийн ИТХ-ын дарга Д.Мөнхбат, Засаг дарга С.Батжаргал, Барилга хот байгуулалт, газрын харилцааны бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Ц.Баярбат, ГЗБГЗЗ-н газрын даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Ж.Батсайхан болон бусад холбогдох албан тушаалтнууд оролцож, хуулийн төслүүдийн талаар танилцуулга хийв.
Монгол Улсын Их Хурлаас баталсан 2020-2024 онд эрх зүйн шинэтгэлийг хэрэгжүүлэх бодлогын баримт бичгийн хүрээнд газрын шинэтгэлийн бодлогыг хэрэгжүүлэхээр тусгасан. Энэ хүрээнд Монгол Улсын Засгийн газраас Газрын багц хууль, Геодези, зураг зүйн тухай, Хот байгуулалтын тухай зэрэг долоон хуулийн төслийг Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлж, өнөөдрийн байдлаар 10 мянга гаруй иргэнээс хуулийн төсөлд санал аваад байгаа юм.
Засаг дарга С.Батжаргал хэлэлцүүлгийг нээж хэлсэн үгэндээ “Одоогийн эрх зүйн зохицуулалтаар тодорхойлогдсон газар өмчлөх, эзэмших, ашиглах гэсэн гурван эрхийг Иргэний хуулийн суурь зарчим болон олон улсад нийтлэг хэрэглэгдэж буй эд хөрөнгийн эрхийн ззохицуулалттай өөрчлөн томьёолж, газрыг Монгол Улсын иргэнд өмчлүүлэх, иргэн, хуулийн этгээдэд газрян хязгаарлагдмал эрхээр шилжүүлэх, гэрээгээр ашиглуулах харилцааг зохицуулахаар тусгасан” хэмээн хуулийн төслийн талаар онцолсон.
Одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа Газрын тухай хууль нь 2002 онд 64 зүйлтэйгээр баталсан цагаас хойш нийт 32 удаа нэмэлт өөрчлөлт орсон байдаг. Гэвч өнөөгийн нөхцөл байдалд газрын хууль нь хүчин төгөлдөр мөрдөж буй 60 гаруй хууль, 200 орчим захиргааны хэм хэмжээний акттай зэрэгцэн үйлчилж байгаагаас 7 давхардал, 29 зөрчил, 25 хийдэл үүсч, эрх зүйн зохицуулалтгүй ойлгомжгүй байдлууд бий болоод байгаа юм. Нөгөө талаас нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн явцад газартай холбоотой олон талт харилцааг хуучин хуулиар зохицуулахад хүндрэлтэй болсон учир хуулийг боловсронгуй болгох, өөрчлөх шаардлагатай гэж үзсэн.
Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газрын Газар зохион байгуулалтын хэлтсийн дарга Ц.Ихбаяр Газрын багц хуулийн төслийн талаар танилцуулга хийсэн. Түүний танилцуулгад хуулийн өөрчлөлттэй холбоотой дараах зүйлсийг онцолсныг хүргэе.
ГАЗРЫН ЕРӨНХИЙ ХУУЛИАР...
- Монгол улсын газрын сан нэгдмэл байх зарчим хэрэгжинэ;
- Газрын нэгдсэн төлөвлөлт, удирдлага, бүртгэлтэй болно;
- Газар зохион байгуулалтын төлөвлөлт, кадастрын бүртгэлээр салбар дундын зохицуулалт хангагдана;
- Иргэд газрыг төлөвлөлтийн шатнаас эхлээд хүсэлтээ гаргах, шийдвэрлэлтийн явц хүртэл хянах, гэрээ байгуулах, гэрчилгээ авахад оролцох, олгох үйл ажиллагаагаа цахимжиж, ил тод, нээлттэй, хяналттай болно;
- Иргэний хуулийн суурь зарчимтай нийцүүлэн газрыг зориулалтаас хамааруулан газрын узуфрукт болон барилга байгууламж барих эрхтэй болно,
- Газрын маргааныг түргэн шуурхай шийдвэрлэдэг болно;
- Газрын дуудлага худалдаа, төсөл сонгон шалгаруулалтаар олгох газар, түүний зориулалтыг тодорхой зааглаж, иргэд, олон нийтэд нээлттэй болгоно;
- Газрын биржтэй болно;
- Монгол улсын газар нутгийн төлөв байдал, чанарт тавих хяналт, хамгаалах, нөхөн сэргээх тогтолцоо бий болно.
МОНГОЛ УЛСЫН ИРГЭНД ГАЗАР ӨМЧЛҮҮЛЭХ ТУХАЙ ХУУЛИАР...
- Газрыг зөвхөн хот, тосгон бусад суурины газарт, эрчим хүч, зам, шугам сүлжээ зэрэг инженерийн дэд бүтцэд холбогдсон эсвэл холбогдохоор төлөвлөгдсөн газарт өмчлүүлнэ;
- Иргэн бүр газрыг нэг удаа үнэгүй өмчлөх эрхээ хугацааны хязгаарлалтгүй эдэлнэ;
- Иргэний шинээр газар өмчлөх хүсэлтийг 90 хоногт шийддэг байсан бол 30 хоногт багтаан цахимаар шийдвэрлэнэ;
- Газар, үл хөдлөх хөрөнгийн нэгдсэн бүртгэлтэй болно;
- Монгол улсын иргэн өмчийн газраа иргэн, хуулийн этгээд гэр бүлийн хэрэгцээнээс бусад зөвшөөрөгдөх зориулалт буюу ХУДАЛДАА, ҮЙЛЧИЛГЭЭ-ний зориулалтаар иргэн, хуулийн этгээдэд шилжүүлж болно.
Үүний дараа Геодези, зураг зүйн тухай хуулийн төслийн шинэчилсэн найруулгын танилцуулгыг Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газрын Геодези, зураг зүйн хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн Л.Золзаяа хийлээ.
Тус хууль нь 1997 онд батлагдсанаас хойш 11 удаа нэмэлт өөрчлөлт оржээ. Одоо хүчин төгөлддөр мөрдөж буй хуулиар геодези зураг зүйн үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх төрийн байгууллагуудын чиг үүрэг тодорхойгүй , УИХ-аар батлуулах газар зүйн нэрийг хянах тогтолцоо бүрдээгүй гэх мэтчилэн олон сул талыг засах хэрэгцээ шаардлага үүсээд байгаа үндэслэлийг тайлбарласан.
ТӨЛБӨРИЙН ХУУЛИАР...
- Бүх ангиллын газрын төлбөр тооцох хувь хэмжээг хуульд заасан хязгаарт багтаан аймаг, нийслэлийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал тогтооно;
- Газрын хязгаарлагдмал эрх, ашиглах гэрээ хоёр ба түүнээс дээш этгээд дээр бүртгэгдсэн тохиолдолд газрын төлбөр төлөх үүрэг бүхий этгээд тодорхой боллоо;
- Уул уурхайн зориулалтаар ашиглаж буй газрын ашиглалт явуулж байгаа хэсэгт газрын төлбөр тооцохдоо тухайн орон нутгийн хот, тосгон бусад суурины газрын ХАА-с бусад үйлдвэрлэлийн ангиллын бүсэд хамааруулан тооцно;
- Газрын төлбөр ногдуулалттай холбоотой гарсан маргааныг Газрын ерөнхий хуульд заасан Маргаан таслах зөвлөл хянан шийдвэрлэнэ;
- Монгол Улсын иргэнийг гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалтаар эзэмшиж байгаа газрын төлбөрөөс 100 хувь чөлөөлнө.
КАДАСТРЫН ТУХАЙ ХУУЛИАР...
- Кадастрыг эрхийн кадастр, санхүүгийн кадастр, нөөцийн кадастр гэж төрөлжүүлэн, үйл ажиллагааг нарийвчилж, дэс дараалсан арга хэмжээг зохицуулна;
- Кадастрын хэмжилт зураглал, бүртгэлийн үе шатуудыг нарийвчлан тодорхойлж, газрын эрхийг 18 төрөл, үйл ажиллагааг гүйцэтгэхэд 11 дэс дараалсан арга хэмжээг гүйцэтгэхээр тусгав;
- Олон улсын стандартад нийцсэн Гурав болон дөрвөн /3D, 4D/ хэмжээст кадастрын үйл ажиллагааг эрхлэх, зохион байгуулах боломжтой болов;
- Кадастрын үйл ажиллагааг улсын хэмжээнд газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага, аймаг, нийслэлд газрын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага, дүүрэгт газрын хэлтэс, суманд газар зохион байгуулагч тус тус эрхэлнэ.
НИЙГМИЙН ЗАЙЛШГҮЙ ХЭРЭГЦЭЭНД ЗОРИУЛАН ГАЗАР ЧӨЛӨӨЛӨХ ТУХАЙ ХУУЛИАР...
Нийгмийн зайлшгүй хэрэгцээ болох цэцэрлэг, сургууль, эмнэлэг, зам, шугам сүлжээ гэх мэт инженер, нийгмийн дэд бүтцийн барилга байгууламж байгуулах газрыг Газар чөлөөлөлтөд өртөж буй иргэдийн эрх ашгийг хохироохгүйгээр чөлөөлж, иргэдэд нийгмийн үйлчилгээг хүргэх нөхцлийг бүрдүүлнэ.
Хуулийн хэлэлцүүлэг Орхон, Булган аймгаас 400 орчим хүн оролцож санал хүсэлтээ илэрхийллээ.
Мэдээллийн төв